Interview met Tony Westermann

Tony is in 1961 in Groningen aan het Damsterdiep geboren. In zijn herinnering was daar toen nog water, waar grote kranen stonden om schepen de laden en lossen. Prachtig vond hij die. We herinneren ons ook beide de imposante draglines van die jaren.

De kranen moeten echter die van de Oosterhaven zijn geweest, want het Damsterdiep is begin jaren 50 al gedempt.

Tony is opgegroeid in een reeks van plaatsen. Maar sinds hij Engels ging studeren woont hij weer in Groningen. Hij is ook afgestudeerd jurist, wat hij één van de grootste vergissingen van zijn leven noemt.

Hij is nu vertaler en doet tegenwoordig dat werk ook als corrector van vooral medische documenten.

hoe schaken een deel van het leven werd

Er was thuis in Breda wel een schaakbord en hij herinnert zich wel ooit eens met zijn vader te hebben gespeeld, maar het bordspel in Breda was het monopolyspel. U weet wel dat spel dat was bedoeld om het amorele karakter van het kapitalisme duidelijk te maken, maar wat lijkt omgekeerd te hebben uitgepakt.

De echte introductie met schaken kwam nadat hij ging kijken op het Europees jeugdkampioenschap in de Martinihal in 1981. Zo werd hij in zijn studietijd lid van SC Groningen.

In de tijd dat hij huisman was, is Tony via zijn kinderen, Natalia en Robin (tweeling) intensiever bij het schaken betrokken geraakt. Zijn kinderen speelden toen bij het jeugdteam van Lewenborg. Natalia schopte het zelfs tot een invalbeurt in de externe competitie voor Groningen 1 (Remise in een zeer degelijke pot tegen de Belgische IM Deleyn; zij is nét onder de elo 2000 blijven hangen).

Hoewel hij toen ook al in de Oranjewijk woonde koos hij voor Lewenborg vanwege ons goede jeugdprogramma, van Jan en Marijke, waarbij toenmalig voorzitter Johan ook een stimulerende rol speelde aldus Tony.

Hij verwondert zich er nog over dat Natalia, zonder van nature een specifieke heftige passie voor het schaken te bezitten, vrij moeiteloos steeds sterker ging spelen. Ik leid daaruit af dat het schaken en ook goed schaken heel leerbaar en trainbaar is. Dat leidt weer tot de bewering dat de aannames van Polgar senior zo gek nog niet zijn.

Natalia is niet doorgegaan met schaken en Robin had in zijn pubertijd al afgehaakt, hoewel die ook zeker niet onverdienstelijk speelde.

Uit die tijd van het begeleiden van zijn kinderen, dateert het begin van een bibliotheek aan deels nog ongelezen schaakboeken. “Er moest immers nagespeeld en geanalyseerd worden. En als de kinderen niet meer schaken, Ja dan moet je wat met die boeken.”

Op verzoek van Johan, deed Tony toen mee met het begeleiden van de Lewenborgse schaakjeugd.

 We praten over openingsboeken. “De beste openingsboeken zijn gewoon voorbeeldpartijen” vinden we beide.

waarom Lewenborg?

Je schaakt bij de Groninger Combinatie ook extern, wat motiveerde je om ook bij ons te komen spelen? “Jullie hebben een echte interne competitie en de resultaten tellen ook mee voor de rating, zo hoorde ik van Boudewijn. En het feit dat je vooraf al wordt geïnformeerd over wie er tegen elkaar spelen is erg prettig. Gewoon een goed georganiseerde competitie.”

Stilte

Tony stelt het erg op prijs dat het rustig is tijdens het schaken, al wordt er nog wel wat te vaak na gepraat in de schaakzaal, in plaats van bij het biljart.” Met andere woorden een verzoek om stilte!

schaakkunst

Het is niet bij iedereen van de club bekend, maar jij bent degene aan wie we de prenten aan de wand, (die weer terug komen) te danken hebben. Kun je daar wat over zeggen? Heeft schaken iets met kunst vandoen?

Op deze vraag en of hij nog een mooie schaakanekdote heeft volgt een heel uitgebreide mail.

We spreken af dat hij nog een artikel op de site plaatst.

 Sjak Rijploeg

Psychologie en vlijt

In de jaren 60 waren de Prisma schaakboeken van Hans Bouwmeester een begrip. Menig schaakliefhebber heeft waarschijnlijk deze pocketuitgaven wel in de boekenkast staan. Mijn vader heeft mij in contact gebracht met het schaakspel. Hij heeft mij geleerd hoe de stukken zich op het bord voortbewegen. Mijn vader heeft zich niet verder verdiept in het spel, maar ik was direct geïnteresseerd, en om mij wat meer in het schaakspel te verdiepen schafte ik mij een voor een deze boeken aan. Dat was voor mij de opstap naar het echte wedstrijdschaak. Deze boeken behandelen alle facetten van het schaakspel. Van openingen tot eindspel, van tactiek tot strategie. Verder boeken met opgaven, partijen van wereldkampioenen, van het Nederlandse schaakleven in die tijd, en uit de toernooipraktijk. Later kwamen er nog diverse jaaroverzichten bij. Al bladerend door het boek over het eindspel kwam ik een verhaal tegen van oud-wereldkampioen Michael Botwinnik over zijn toreneindspel tegen de Spanjaard Pomar tijdens de schaakolympiade te München in 1958. Dat was in de tijd dat de partijen na 40 zetten werden afgebroken. Ik citeer:

“De voormalige wereldkampioen Botwinnik heeft in 1959 een belangwekkende handeling geschreven inzake zijn overwegingen bij het analyseren van een eindspel tegen de Spanjaard Pomar tijdens de schaakolympiade te München in 1958. Van de partij hing veel af voor de Russische ploeg.
Voor het voeren van dit eindspel hadden de Russen een plan in drieën opgesteld. Eerst zou Botwinnik enkele loze zetten spelen, uitsluitend om de tot passief spel gedwongen tegenstander te doen geloven dat de analyses de Russen niet veel wijzer hadden gemaakt.
Daarna zou Botwinnik een schijnplan introduceren, waarmee hij bij een goed eindspel evenwel niets zou kunnen beginnen.
De eerste twee fasen waren hoofdzakelijk bedoeld om de tegenstander onzeker te maken. Wellicht zou hij al in deze perioden fouten maken, anders zou hij hopelijk voldoende murw zijn om in een zeer moeilijke maar niet zonder meer verloren slotfase het hoofd te verliezen.
Inderdaad is deze strijdwijze volgens plan verlopen. De jonge Spanjaard bleek niet voldoende ervaring te hebben om de partij tegen de oude rot Botwinnik psychologisch vol te houden.

Het gaat om de volgende afgebroken stelling:


Schijnbaar is de partij voor Pomar, die de zwarte stukken hanteert, glad verloren. De witte torens zijn oppermachtig op de zevende rij. De zwarte toren op de h-lijn is aan de dekking van de pion gebonden, de andere aan de f-lijn, omdat wit de e-pion dreigt te veoveren.
Niettemin is de winst zeer moeilijk te bereiken, omdat wit bij passief spel van zwart (Tf8-f6-f8) zijn stelling niet goed kan versterken. De witte pionnen zijn voorlopig aan hun plaats gebonden.
Bij het analyseren van de afgebroken partij – zo vertelde Botwinnik – vond grootmeester Flohr al spoedig een interessant pionoffer. Er kon, met zwart aan zet, bijvoorbeeld volgen: 1..Tf8-f6  2.g2-g4 Tf6xf3 3.Kh2-g2 Tf3-f8  4.Kg2-g3 gevolgd door Te7-g7+ en g4-g5. Het werd echter bij een verder onderzoek duidelijk dat zwart zich kon redden met 3..Th6-f6!  4.Te7-g7+ Kg8-f8  5.Tg7xh7 Tf6-f7!
Ongeveer om twaalf uur in de nacht vond Botwinnik iets wat op zetdwang leek. Maar zijn helpers, Keres, Kotov en Flohr, hadden zijn illusies al spoedig verstoord.
Toen het duidelijk was geworden, dat wit in een viertoreneindspel niets wezenlijks zou kunnen bereiken, onderzochten de heren stellingen aan beide zijden met slechts één toren. Pas om vier uur in de morgen kwam Botwinnik erachter dat een van deze stellingen op een zeer merkwaardige maar in wezen toch eenvoudige manier te winnen was.
Na bijna vijf uur hard werken leek alles volkomen duidelijk en gingen de grootmeesters moe maar voldaan naar bed. Niet voor lang echter, want al om zeven uur liep de wekker weer af. Opnieuw namen de Russen onder leiding van Flohr de nachtelijke analyses door om te kijken of er geen fouten in waren geslopen. Daarna ging men om de tafel zitten om de psychologische kant van de eindspelvoering te bespreken. In dit gesprek werd het – eerder beschreven – plan de campagne geboren, dat uit drie delen bestond.

Om tien uur werd aan het uitspelen van de afgebroken partijen begonnen. Onbewust van het geraffineerde plan dat tegen hem was gesmeed, nam de Spaanse grootmeester achter het bord plaats. Snel en zeker van zichzelf beantwoordde hij de eerste zetten van Botwinnik.
1...Tf8-f6  2.Te7-g7+ Kg8-h8  3.Tg7-e7 Kh8-g8 (Het schaakje van wit haalt natuurlijk niets uit, maar Botwinnik is begonnen met het eerste deel van zijn plan. Nu volgt het tweede deel: een schijnbare zetdwang) 
4.Kh2-g1 Tf6-f8  5.Kg1-f2 Tf8-f6  6.Td7-d8+ (Ook een zet zonder positieve gevolgen) 6...Tf6-f8  7.Td8-d6 Tf8-f6  8.Td6-b6 Kg8-f8  9.Te7-d7 Kf8-g8  10.Tb6-a6. 
Zo onopvallend mogelijk is Botwinnik overgegaan naar de tweede fase van zijn winstplan. 
De routinezet ...Tf8 is nu onmogelijk geworden wegens de dreiging Txd5. 
Ook ...Thg6 is verkeerd wegens Ta8+ met pionwinst. 
Maar met 10...Th6-h5! zou zwart wit kunnen dwingen zijn kaarten op tafel te leggen en over te gaan naar tot de derde fase: het eindspel met twee torens. 
De druk is Pomar echter te groot geworden. Hij speelde 10...Th6-g6  11.Ta6-a8+ Tf6-f8  12.Ta8xf8+ Kg8xf8  13.Td7xh7.
Pomar heeft zich vervolgens nog tot de 78e zet hardnekkig verdedigd maar moest tenslotte zwichten voor de nummerieke achterstand.

Hoe had wit echter de partij moeten winnen als de tegenstander zich op de juiste wijze had verdedigd? Hier volgt het winstplan dat na een nacht vol analyses tot stand was gekomen.
Uitgaande van de eerste diagramstelling, nu ontdaan van alle loze zetjes die dienden om de tegenstander te verwarren: 1...Tf8-f6  2.Kh2-g1 Tf6-f8  3.Kg1-f2 Tf8-f6  4.Kf2-e3 Tf6-f8 (Of 4...Thg6  5.g4 Th6? 6.g5) 5.Te7-g7+! (Wit moet eerst de g-lijn bezetten om pion g2 een steuntje te geven.)
5...Kg8-h8  6.Ke3-d4 Tf8-g8 (Anders versterkt wit ongehinderd de positie van zijn koning. Nu volgt de ruil die blijkens de analyses onvermijdelijk was.) 7.Tg7xg8+ Kh8xg8  8.Kd4-e5 Th6-g6 9.g2-g4 h7-h5 (Of 9...Th6  10.f4! Txh3  11.Kxe6 en wint.) 10.Td7-e7! (Eerlijkheidshalve moeten wij hieraan toevoegen dat bij de nachtelijke analyses deze zet nog niet gevonden was. Botwinnik meende met 10.Ta7 het eindspel gemakkelijk te kunnen winnen, maar onmiddellijk na het einde van de partij toonde Tal aan, dat zwart dan met 10.hxg4  11.hxg4 Tg7! de stand in evenwicht zou kunnen houden.) 10...hxg4  11.hxg4.  



Een interessante stelling. Hoewel er niet veel stukken meer op het bord staan en materieel de zaken in evenwicht zijn, is zwart machteloos. De twee voornaamste winstvarianten zijn:
a. 11...Kg8-f8  12.Te7-h7 Kf8-g8  13.Th7-h5 Kg8-g7  14.g4-g5 Kg7-g8  15.f3-f4 Kg8-g7 16.Th5-h1 Kg7-g8  17.Th1-a1 Kg8-f7  18.Ke5-d6 Kf7-g7  19.Kd6-e7 Kg7-h7 20.Ke7-f7 en wint.
b. 11...Kg8-h8  12.Te7xe6! Tg6xe6  13.Ke5xe6 d5-d4  14.Ke6-f7! d4-d3  15.g4-g5 d3-d2  16.g5-g6 d2-d1(D) 17.g6-g7+ Kg8-g7  18.g7-g8 (D) Kh7-h6 19.Dg8-g6 met mat.

In een gewone partij, zo schrijft Botwinnik tenslotte, zou ik natuurlijk onmiddellijk tot dit eindspel zijn overgegaan. In een landenwedstrijd als de onderhavige, waarin de Russische ploeg op dat ogenblik achter lag op Joegoslavië, mocht ik echter geen enkele, zelfs geen bijkomstige kans onbenut laten.” Einde citaat.

Overigens kunt u de hele partij naspelen op www.chessgames.com, via de volgende link:
Mikhail Botvinnik vs Arturo Pomar Salamanca Bron: Prisma schaakboek 7: het eindspel van Hans Bouwmeester.

Lewenborg Rapid prooi voor Jonas Hilwerda

Na vele jaren organiseerde de Schaakclub Lewenborg weer een rapidtoernooi. Het idee was dat er best een behoorlijk aantal schakers geïnteresseerd zou zijn in een leuk toernooi, en niet zo zeer om de knikkers zou spelen. Geldprijzen waren er dan ook niet, maar wel 13 prijzen in natura (wijn, chocola, bier en andere lekkernijen)  in verschillende ratingcategorieën. De formule, 7 ronden Zwitsers, gevolgd door een knock out fase voor de top 8 was afgekeken van DSC Drachten en het internationale toernooi van Saint-Lo. Het idee van prijzen in natura kwam uit Roden.

Om het Dok te verzekeren van genoeg omzet, werd uit het inschrijfgeld voor iedereen koffie en soep aangeboden.

Gekozen werd voor het bargedeelte van wijkcentrum het Dok. Dit oogde gezelliger dan een waf sfeerloze sporthal. 

Het aantal deelnemers viel ietwat tegen. De tijd van deelnemersaantallen van 70-80 zijn voorbij, maar gehoopt was op een man of 40. Maar er verschenen slechts 26 spelers aan de start. De thuisclub was met zeven spelers goed vertegenwoordigd.

Aanvankelijk stalen vooral de spelers van Assen, volwassen geworden bij Sisssa, de show. Rieks Taal won het rapidtoernooi met 6,5-7. Maar verzekerd van een prijs was hij nog niet. De top 8 moest vluggeren om de definitieve eindstand te bepalen. Daar werd Taal al in de kwartfinale uitgeschakeld. Ook de nummer drie, Adrian Clemens, liet zich verrassen. 

Uiteindelijk won Jonas Hilwerda na een spectaculair vluggertje het toernooi. Hij had aan remise genoeg (gekozen was voor de formule 6 tegen 5 minuten bedenktijd, waarbij wit moest winnen), kon mat geven , maar gaf toen achter elkaar een loper en een toren weg. Wit stond toen gewonnen, maar had te weinig tijd om de wedstrijd in zijn voordeel te beslissen. Ivo Maris, de hoogste ratinghouder, moest berusten in remise.

De strijd om de 3e plaats werd gewonnen door Daan Noordenbos.

Verrassend had Roy Bons, met een rating onder de 1800, zich geplaatst voor de final 8. Daarin werd hij in de eerste ronde uitgeschakeld, maar hij won wel het klassement voor spelers onder 1800, voor Lewenborg clubgenoot Johan Jans.

De C-categorie, voor spelers onder 1500, werd ook gewonnen door een speler van de thuisclub. John Souhoka bleef Paul Zilverberg voor.

De 50% score, overgenomen uit het bridge, ging naar Fons van Hamond.

 

De eindstand was als volgt:
 
 
No.  Naam             Score WP    SB     PS    rat.  TPR  W-We
--------------------------------------------------------------
  1. Rieks Taal        6.5  30.0  27.75  27.0  2023 2320 +2.04
  2. Ivo Maris         6.0  31.5  25.00  25.0  2324 2277 -0.21
  3. Adrian Clemens    5.0  26.0  17.00  20.0  2165 2019 -0.85
  4. Jonas Hilwerda    4.5  33.0  18.50  20.0  2093 2026 -0.26
     Gertjan Haan      4.5  33.0  18.25  21.5  1951 2033 +0.90
     Edwin Zuiderweg   4.5  31.0  18.25  18.5  1926 1904 +0.11
     Roy Bons          4.5  26.0  13.50  18.5  1736 1753 +0.26
     Daan Noordenbos   4.5  26.0  13.25  18.0  1831 1858 +0.43
     Johan Jans        4.5  23.0  12.50  16.5  1591 1700 +1.07
 10. Jael Wieringa     4.0  24.0  11.50  13.5  1568 1645 +0.60
     B. Hoogeboom      4.0  24.0  10.00  17.0  1570 1637 +0.54
     John Souhoka      4.0  21.0  10.50  13.0  1350 1439 +0.93
 13. Fons van Hamond   3.5  25.0   8.75  16.0  1934 1724 -1.59
 14. Johan Visser      3.0  30.5  10.00  15.0  1631 1631 -0.11
     Gert-Jan Ris      3.0  26.5   9.75  13.0  1550 1639 +0.54
     Ed Maliepaard     3.0  26.0   7.00  10.0  1492 1375 -1.01
     Paul Zilverberg   3.0  23.5   8.25  11.0  1407 1490 +0.67
     Vincent Raaijen   3.0  23.0   6.00  13.0  1361 1371 +0.03
     Quinn van Dijk    3.0  18.0   4.00   8.0  0526  773 +1.65
 20. Jan Schut         2.5  24.0   4.75  13.0  1586 1473 -1.15
     Michiel Meeuwsen  2.5  22.0   5.00   9.5  1500 1404 -0.94
 22. Lucas Claushuis   2.0  22.0   4.00   9.0  1000 1121 +0.58
     Jacob Bosgra      2.0  18.5   2.00   5.0  1247 1077 -1.47
     Amrud Vinod Kumar 2.0  17.0   2.00   6.0  0200  386 +1.03
     Sjak Rijploeg     2.0  15.5   2.00   7.0  1394 1067 -2.75
 26. Anoek Koerts      0.0  17.0   0.00   0.0  0208 -262 -1.04

Knock Out fase



Kwartfinales Noordenbos – Hilwerda 0-1 Zuiderweg – Maris 0-1 Finale Hilwerda – Maris 1-0 3e/4e plaats Noordenbos – Zuiderweg 1-0 Eindstanden per ratingcategorie Eindklassement 1. Hilwerda 2. Maris 3. Noordenbos 4. Zuiderweg B-groep 1. Bons 2. Jans 3. Wieringa 4. Hoogeboom C-groep 1. Souhoka 2. Zilverberg 3. Van Dijk 4. Claushuis

Het toernooi is zeker voor herhaling vatbaar. Wellicht kan er nog iets meer publiciteit gemaakt worden door te flyeren bij clubs en wellicht moeten mensen wennen aan een nieuw rapidtoernooi. Maar veel kleine eet- en drinkbare prijzen, zo vlak voor kerst, was zeker geen verkeerd idee.

 

Het blijkt dat het niet moeilijk is om een laagdrempelig rapidtoernooi te organiseren, zeker als de organiserende club bereid is een kleine bijdrage te geven. Ik roep dan hierbij clubs op die nooit iets doen voor het schaakleven buiten hun eigen clubavond, om ook eens aan de slag te gaan. Als clubs als bv Staunton, Sissa, Bedum, Van der Linde en ESG ook eens iets zouden organiseren, zou het noordelijke schaakleven er nog een stuk leuker uitzien.

 

Schaaklessen

Voorafgaand aan de schaakavond was er een bijeenkomst voor leden die schaaklessen willen volgen. De opkomst was boven verwachting. Er waren 8 leden die graag bijlessen willen hebben. Jan Wiebe en Marcel gaan de lessen verzorgen. Douwe heeft zich inmiddels ook opgegeven en zal ook lessen gaan geven.

Marcel geeft lessen over de openingen, Jan Wiebe zal zich bezig houden met de opzet van een partij en hoe je een plan maakt en je daaraan kunt houden en Douwe zal met name de eindspelen verzorgen.

Marcel gaf alvast een goede  tip mee. Voor je een zet doet eerst rustig 30 seconden op je handen gaan zitten en kijken of het geen blunder is. De meeste spelers met een rating onder de 1800 maken vaak een blunder. Waak er voor dat je dat niet gebeurt.

Vanaf volgende week beginnen de lessen vanaf 19.00 tot 19.45 uur. Zowel Jan Wiebe, Douwe en Marcel spelen in het eerste team van Lewenborg. Als er een externe uitwedstrijd van het eerste team is op de dinsdag zal Douwe dat in de mail aangeven. Er is dan geen les.

Prijsuitreiking interne kampioenschappen

Tijdens de algemene ledenvergadering werden de prijzen uitgereikt van het afgelopen seizoen. Daarbij werd Klaas driemaal gehuldigd: als kampioen van de interne competitie, als winnaar van categorie A en als kampioen van de Rapid-competitie. Dit leverde hem een wisselbeker, twee kampioensbekers op en twee flessen wijn op. 

Ook Douwe kreeg een fles wijn, als winnaar in categorie B.

De andere flessen wijn gaan naar Tony Westermann, als winnaar van categorie C en naar Marcel Pouw voor het winnen van het snelschaakkampioenschap. Omdat ze niet aanwezig waren houden ze deze tegoed.